Diyarbakır’da mülk satışları ve şehir dokusuna etkileri (1732-1733)

Bir yönetim biriminin merkezi olarak Diyarbakır bölgede farklı bir öneme haizdir. Kent dokusunun oluşumunda etkili olan evler ve bu evlerin el değiştirmesi çalışmamızın temelini oluşturmaktadır. Çalışmamızda 1732-1733 yıllarında Diyarbakır'da satılan ve şer'iye siciline yansıyan ev satışları ile ilgili belgeler esas alınmıştır. Şer'iye sicilindeki ev satışı ile ilgili belgeler kaydedilirken belli bir sistematik yöntem takip edilmiştir. Belgelerde satılan evin ve satıcının hangi mahallede olduğu, satıcının adı, varsa vekili, vekilliğe şahitlik eden iki şahit, evin satış nedeni, satışa konu olan evin yeri, komşusu olan mülkler ve evin müştemilatı birlikte verilmiştir. Belgelerde geçen bu usulden hareketle, satılan evlerin fiziki yapısı, komşuları ve komşuluk ilişkileri, alıcı ve satıcıların uğraştıkları meslekleri ile ilgili bilgi sahibi olmak mümkündür. Bahsedilen tarihleri ihtiva eden satışlar içerisinde bağ satışlarına da rastlanmaktadır. Şehrin yakınlarında yapılan bağ ve bahçecilik şehrin zirai ihtiyaçlarının karşılanmasında etkili olduğu gibi, bağ evleri ve yazlık kışlık uygulamaları ile sosyal bir aktivite olarak şehrin yapısı üzerinde etkili olmuştur. Ev satışları incelendiğinde şehirde yaşayan farklı dini gurupların kullandığı evlerin özellikleri, komşuluk ilişkileri ve bir birleriyle olan ticari ilişkilerini de görmek mümkündür.

Mülk Satışı ,

Şer‘iyye Sicilleri ,

Diyarbakır ,

Osmanlı Toplumu ,

As a center of the management unit Diyarbakır has a different importance in the region. The houses which are effective in the creation of the city's texture and the hand-over of them is the basis of this study. The documents about the sales of the houses which were on record of the Qadi records between 1732 and 1733 in Diyarbakır are the basis for this study. When recording the document about the sales of the houses on the Qadi record a certain systematical pattern is followed. In the records iformation about the adress of the house and the seller, the seller's adress, name, the delegate if he has, two witnesses who witness to the delegacy, the reason for the sale, the location of the house for sale, the neighbourhood assets and the curtilage of the house are given together. With the pattern in these documents it is possible to find information about the, the physical structure of the houses sold, neighbours and the neighbourhood relations, and the jobs of the buyers and the sellers. It is also possible to see the vineyard trade records between the mentioned dates. The vineyards and the gardening are not only useful in fulfilling the agricultural needs of the city, but also effective in the structure of the city as a social activity with the summer and the winter practices. When the house sales are analyzed it is possible to see the features of the houses ,the neighbourhood relations and their inter personal monetary relations that people with a different religion use.

Prorerty Sales, ,

Court Records, ,

Diyarbakir, ,

Ottoman Society ,