Mevlânâ’nin yaşadiği vii/xiii. asirda belh ve konya’nin ilmî ve tasavvufî durumuna genel bir bakiş

Bir insanın yetişmesinde, şahsiyetinin oluşmasında doğup büyüdüğü ve yaşayıp ömür sürdüğü yerlerin önemli etkisi vardır. Mevlânâ’nın doğduğu ve çocukluk yıllarını geçirdiği Belh şehri ile gençlik ve olgunluk yıllarını geçirdiği Konya şehrinin, onun karakteri, düşünce dünyası ve yetişmesi üzerinde önemli etkileri olmuştur. Kökleri Belh’de, dalları ve meyveleri Konya’da oluşan Mevlânâ, VII./XIII. asırda bu iki önemli ilim ve kültür şehrine yaraşır büyük bir âlim ve mutasavvıf konumuna ulaşmıştır. Çok eski bir ilim ve medeniyet merkezi olan Belh şehri, Mevlânâ’nın yaşadığı asırda, bünyesinde varolan zengin tarihî kültürün, İslam kültürü ile kaynaşması sonucu önemini daha da artırmış, devrin en önemli ilim, kültür, sanat, edebiyat ve tasavvuf merkezlerinden biri olmuştur. Mevlânâ’nın hayatının büyük ve önemli bir kısmının geçtiği Konya ise bu dönemde gerek ilim ve hikmete meraklı, aynı zamanda destek veren sultanlar, gerekse birçok âlim, ârif ve ilmî kurumların harmanlandığı bir yer olması hasebiyle Mevlânâ’nın yetişmesinde çok önemli bir etken olmuştur.