öğretmen adaylarının psikolojik özellikleri üzerine bir araştırma

Yazarlar :

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yaşar DEMİRKOL ,

Yazar kurumları :

Canik Başarı Üniversitesi¹

Görüntülenme :

704

DOI :

Özet Türkçe :

Her geçen gün önemi daha iyi anlaşılmakta olan öğretmenlik kişiler arası iletişimin ve ilişkilerin yoğun ve önemli olduğu sosyal bir meslektir. Öğretmen adaylarının kendilerini gerçekleştirmeleri, meslekte doyum ve başarıya ulaşmaları psikolojik özelliklerine ve bu mesleğin onların ihtiyaçlarını ne oranda karşılayacağına bağlıdır. Psikolojik ihtiyaç ve özellikleri incelemede en ayrıntılı ve iyi araştırılmış teorilerden biri öz belirleme (self-determinasyon) teorisidir. Bu teoride psikolojik özellikler yeterlik, ilişki ve özerklik olmak üzere üç temel gruba ayrılmışlardır ve her bir gruptaki psikolojik ihtiyaçların yerine getirilmesinin ve tatmininin psikolojik sağlık ve gelişme, içsel motivasyon ve kendini gerçekleştirme için gerekli olduğu vurgulanmıştır. Öğretmen adaylarının bu psikolojik özelliklerinin bilinmesi ve ihtiyaçlarının tespiti ve tatmini eğitim fakültesi yönetici ve öğretim elemanlarına daha verimli olmaları ve geleceğin öğretmenlerini daha donanımlı yetiştirmeleri konusunda yol gösterici olacaktır. Bu araştırma, eğitim fakültesi öğrencilerinin psikolojik özelliklerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Samsun’da faaliyet gösteren üniversitelerin eğitim fakültelerinin öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmaya büyük çoğunluğunu kızların oluşturduğu evrendeki öğrencilerin cinsiyet dağılımına paralel olarak 149 kız ve 41 erkek olmak üzere toplam 190 öğrenci katılmıştır. Eğitim fakültesi öğrencilerine öz değerlendirme (self-determinasyon) teorisinde geçen ilişki, yeterlik ve özerklik psikolojik özelliklerini tespite yönelik anket uygulanmış, her bir soruya ait dağılımlar tablolar halinde gösterilmiştir. Araştırma sonunda öğretmen adaylarından psikolojik ihtiyaçları tam olarak karşılananların %50’nin üzerinde olduğu kısmen karşılananlarla oranın %90’lara çıktığı saptanmıştır. Kızların ilişki erkeklerin ise yeterlik ve özerklik ihtiyaçlarını daha yüksek oranda karşılayabildikleri görülmüştür.

Anahtar kelimeler :

Öğretmenlik mesleği ,

öğretmen adayları ,

psikolojik özellikler ,

Özet İngilizce :

Teaching is a social profession where interpersonal communication and relations are very dense and significant and the importance of teaching is increasing and well understood day by day. The satisfaction, success and self-actualization of candidate teachers depend on their psychological characteristics and on the rate of satisfaction of their needs fulfilled by this profession. For studying psychological needs and characteristics Self-Determination Theory is among the most detailed and well researched ones. By this theory psychological characteristics are divided into three groups as relatedness, competence and autonomy and it is emphasized that the satisfaction of the needs in all groups are necessary for psychological health, development, motivation and self-actualization. The determination and fulfillment of these psychological needs of the candidate teachers will increase the performance of the administrators and lecturers of the faculty of educations. The aim of this research is to find out the psychological characteristics of candidate teachers. The population of the study is the students of faculty of educations of the universities located in Samsun and the sample is 190 students composed of 149 girls and 41 boys parallel to the distribution of sexes of students in the population where majority are girls. A questioner researching the relatedness, competence and autonomy psychological characteristics (as classified by self-determination theory) of students of faculty of educations is used and frequency distributions of items have been shown on tables. The findings of the research are; more than 50% of students satisfy their psychological needs totally. The rate is more than 90% including partial satisfaction. Girls have higher rate with the satisfaction of relatedness where boys have higher rate with the satisfaction of competence and autonomy.

Anahtar kelimeler :